Artritis is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen waarbij gewrichten ontstoken, pijnlijk en stijf worden. Het ontstekingsproces veroorzaakt zwelling, warmte en bewegingsbeperking in de aangedane gewrichten. In Nederland lijden meer dan 2 miljoen mensen aan een vorm van artritis, waarbij de klachten variëren van lichte ongemakken tot ernstige beperkingen in het dagelijks leven.
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem ten onrechte het eigen gewrichtsweefsel aanvalt. Typische symptomen zijn ochtendstijfheid die langer dan een uur aanhoudt, symmetrische gewrichtspijn (beide handen of voeten) en vermoeidheid. Deze vorm komt vooral voor bij vrouwen tussen de 30 en 50 jaar.
Artrose, ook wel slijtage genoemd, ontstaat door beschadiging van het kraakbeen in gewrichten. In tegenstelling tot ontstekingsvormen is artrose voornamelijk een gevolg van veroudering en overbelasting. De pijn wordt meestal erger bij beweging en verbetert met rust.
Jicht wordt veroorzaakt door ophoping van urinezuurkristallen en treft vaak de grote teen met plotseling optredende, hevige pijn. Psoriasis artritis combineert gewrichtsklachten met huidproblemen. Belangrijke risicofactoren zijn:
Niet-steroïdale ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's) zijn de hoeksteen van artritisbehandeling. Deze medicijnen blokkeren enzymen die ontstekingsstoffen aanmaken, waardoor pijn, zwelling en stijfheid afnemen. NSAID's zijn in Nederland zowel op recept als vrij verkrijgbaar beschikbaar.
Ibuprofen is geschikt voor acute gewrichtspijn en ontstekingen. De aanbevolen dosering voor volwassenen is 200-400 mg, 3-4 keer per dag, met een maximum van 1200 mg per dag zonder medisch advies. Het werkt binnen 30-60 minuten en is geschikt voor kortdurend gebruik.
Diclofenac is beschikbaar als gel voor lokale toepassing en als tabletten. De gel kan tot 4 keer per dag worden aangebracht op de aangedane gewrichten en heeft minder bijwerkingen dan tabletten. Diclofenac tabletten zijn receptplichtig en hebben een krachtige ontstekingsremmende werking.
Naproxen heeft een langdurige werking (8-12 uur) en is daarom ideaal bij chronische artritisklachten. De gebruikelijke dosering is 220-440 mg, tweemaal per dag.
Raadpleeg altijd een arts bij aanhoudende klachten, maagproblemen, hartaandoeningen of bij gebruik langer dan 10 dagen. NSAID's kunnen maagirritatie, verhoogde bloeddruk en nierprobllemen veroorzaken.
Voor de behandeling van artritis zijn er verschillende pijnstillers en ondersteunende medicijnen beschikbaar die helpen bij het verminderen van pijn en het ondersteunen van gewrichtsgezondheid.
Paracetamol vormt vaak de eerste keuze bij milde tot matige gewrichtspijn. Het is veilig voor langdurig gebruik en heeft weinig bijwerkingen. De aanbevolen dosering is maximaal 3000-4000 mg per dag, verdeeld over meerdere doses.
Combinatiepijnstillers met cafeïne kunnen effectiever zijn dan paracetamol alleen, omdat cafeïne de pijnstillende werking versterkt. Topische pijnstillers en gels bieden lokale verlichting zonder systemische bijwerkingen en zijn ideaal voor gerichte behandeling van pijnlijke gewrichten.
Deze supplementen werken het beste als onderdeel van een langetermijnstrategie en de effecten zijn meestal merkbaar na enkele weken regelmatig gebruik.
Bij ernstige of progressieve artritis zijn vaak voorschriftmedicijnen en specialistische behandelingen nodig om de ziekte effectief onder controle te houden en gewrichtsschade te voorkomen.
Disease Modifying Anti-Rheumatic Drugs (DMARD's) zoals methotrexaat vormen de basis van reumatoïde artritis behandeling. Deze medicijnen remmen het immuunsysteem en voorkomen verdere gewrichtsschade. Methotrexaat wordt vaak gecombineerd met foliumzuur om bijwerkingen te verminderen.
Biologische geneesmiddelen, waaronder TNF-remmers, zijn zeer effectieve maar dure behandelingen voor patiënten die niet reageren op conventionele DMARD's. Corticosteroïden worden gebruikt voor acute ontstekingen maar zijn niet geschikt voor langdurig gebruik vanwege bijwerkingen.
Verwijzing naar een reumatoloog is nodig bij verdenking op reumatoïde artritis, aanhoudende gewrichtspijn langer dan zes weken, of wanneer eerstelijns behandeling onvoldoende effect heeft.
Naast reguliere medicatie kunnen natuurlijke remedies een waardevolle aanvulling vormen bij de behandeling van artritis. Deze complementaire benaderingen kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en het verlichten van pijn.
Kurkuma bevat curcumine, een krachtige ontstekingsremmer die vergelijkbare effecten kan hebben als sommige NSAID's. Gember supplementen ondersteunen eveneens de natuurlijke ontstekingsremmende processen in het lichaam. Wilgenbast wordt al eeuwenlang gebruikt als natuurlijke pijnstiller en bevat salicine, de voorloper van aspirine.
Duivelsklauw kan de gewrichtsmobiliteit verbeteren en pijnklachten verminderen. Arnica gel biedt lokale verlichting bij pijnlijke gewrichten en kan veilig meerdere keren per dag worden toegepast.
Een gezonde leefstijl speelt een cruciale rol bij het beheersen van artritis symptomen en het voorkomen van verdere gewrichtsschade. Door gerichte aanpassingen in uw dagelijkse routine kunt u uw kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren.
Regelmatige, aangepaste beweging houdt gewrichten soepel en voorkomt verstijving. Zwemmen, wandelen en lichte krachttraining zijn ideaal voor mensen met artritis. Fysiotherapie helpt bij het leren van juiste bewegingspatronen en het versterken van ondersteunende spieren.
Een anti-inflammatoir dieet rijk aan omega-3 vetzuren, groene bladgroenten en antioxidanten kan ontstekingen verminderen. Gewichtsbeheersing vermindert de belasting op gewrichten, vooral knieën en heupen.
Raadpleeg uw apotheker bij vragen over medicatie-interacties of uw huisarts bij verergering van symptomen.
