Maagzuur en Reflux
Wat is maagzuur en reflux?
Maagzuur is een natuurlijke vloeistof die door de maag wordt geproduceerd om voedsel te verteren. Reflux treedt op wanneer maagzuur terugstroomt naar de slokdarm, wat brandend maagzuur en oncomfortabele symptomen veroorzaakt. Deze aandoening wordt ook wel gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ) genoemd en komt veelvuldig voor bij Nederlandse patiënten.
Symptomen en oorzaken
De meest voorkomende symptomen van maagzuur en reflux zijn een brandend gevoel achter het borstbeen, zure oprispingen, slikproblemen en een zure smaak in de mond. Oorzaken kunnen variëren van stress en bepaalde voedingsmiddelen tot overgewicht en roken. Ook kan een zwakke sluitspier tussen maag en slokdarm bijdragen aan refluxklachten.
Beschikbare medicijnen in Nederland
In Nederlandse apotheken zijn verschillende effectieve medicijnen verkrijgbaar voor de behandeling van maagzuur en reflux:
Protonpompremmers zoals omeprazol en pantoprazol - deze remmen de maagzuurproductie sterk en zijn zeer effectief bij langdurige klachten
H2-receptorantagonisten zoals ranitidine en famotidine - deze verminderen de maagzuurproductie en werken sneller dan protonpompremmers
Antacida met magnesium- en aluminiumhydroxide - deze neutraliseren het maagzuur direct en bieden snelle verlichting
Gebruik en dosering
De dosering varieert per medicijn en ernst van de klachten. Protonpompremmers worden meestal eenmaal daags ingenomen, bij voorkeur voor het ontbijt. H2-receptorantagonisten kunnen één tot twee keer per dag worden gebruikt. Antacida bieden snelle verlichting en kunnen bij acute klachten worden ingenomen. Raadpleeg altijd uw apotheker of huisarts voor het juiste medicijn en de correcte dosering die bij uw situatie past.
Diarree en Obstipatie
Oorzaken van darmklachten
Darmklachten zoals diarree en obstipatie zijn veelvoorkomende problemen die verschillende oorzaken kunnen hebben. Diarree kan ontstaan door voedselinfecties, stress, medicijngebruik of chronische darmaandoeningen. Obstipatie wordt vaak veroorzaakt door te weinig beweging, onvoldoende vezelinname, uitdroging of bepaalde medicijnen. Ook hormonale veranderingen en stress kunnen invloed hebben op de darmfunctie.
Behandeling van diarree
Voor de behandeling van diarree zijn in Nederland verschillende medicijnen beschikbaar die effectief kunnen helpen bij het verminderen van de klachten:
Loperamide - remt de darmbewegingen en vermindert de frequentie van de ontlasting, geschikt voor acute diarree bij volwassenen
Racecadotril - vermindert de afscheiding van vocht in de darmen zonder de natuurlijke darmbewegingen te beïnvloeden
Probiotica - helpen bij het herstellen van de natuurlijke darmflora en kunnen zowel preventief als curatief worden gebruikt
Bij aanhoudende diarree of ernstige symptomen is het belangrijk om medisch advies in te winnen. Zorg daarnaast voor voldoende vochtinname om uitdroging te voorkomen.
Behandeling van obstipatie
Obstipatie is een veelvoorkomend probleem dat effectief behandeld kan worden met verschillende medicijnen. Macrogol (PEG) werkt door water vast te houden in de darmen en is vaak de eerste keus vanwege de milde werking. Lactulose trekt vocht naar de dikke darm en stimuleert de darmbeweging. Voor snellere verlichting zijn er stimulerende laxeermiddelen zoals bisacodyl en sennosiden beschikbaar. Deze middelen prikkelen de darmwand en bevorderen de peristaltiek. Het is belangrijk om laxeermiddelen volgens voorschrift te gebruiken en niet langdurig zonder medisch advies.
Preventie en leefstijladviezen
Preventie van obstipatie begint met gezonde leefstijlkeuzes. Zorg voor voldoende vezelinname door groenten, fruit en volkoren producten. Drink dagelijks 1,5-2 liter water en beweeg regelmatig om de darmfunctie te stimuleren. Ga naar het toilet wanneer je aandrang voelt en neem de tijd. Vermijd langdurig gebruik van bepaalde medicijnen die obstipatie kunnen veroorzaken. Een regelmatig dagritme ondersteunt ook een gezonde darmfunctie.
Krampen en Buikpijn
Soorten buikpijn en krampen
Buikpijn en krampen kunnen verschillende oorzaken hebben en variëren in intensiteit en locatie. Maagkrampen ontstaan vaak door stress, verkeerde voeding of maagzuur. Darmkrampen worden veroorzaakt door spasmen in de gladde spierweefsel van de darmen. Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) veroorzaakt terugkerende buikpijn met veranderde ontlasting. Menstruatiekrampen kunnen ook buikpijn veroorzaken. De juiste behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak en de ernst van de klachten.
Antispasmodica
Antispasmodica zijn effectieve medicijnen tegen darmkrampen en spasmen. Ze werken door de gladde spieren in het maagdarmkanaal te ontspannen. De belangrijkste werkzame stoffen zijn:
Butylscopolamine - werkt snel tegen krampen en is beschikbaar zonder recept
Mebeverine - specifiek ontwikkeld voor darmspasmen en PDS-klachten
Otilonium - langwerkend middel voor chronische darmklachten
Deze medicijnen kunnen buikpijn en krampen effectief verminderen en zorgen voor verbetering van de levenskwaliteit bij patiënten met darmklachten.
Pijnstillers voor maagdarmklachten
Bij maagdarmklachten is voorzichtigheid geboden met pijnstillers. Paracetamol is meestal de veiligste keus en belast de maag minimaal. NSAID's zoals ibuprofen en diclofenac kunnen maagirritatie veroorzaken en zijn minder geschikt bij maagklachten. Gebruik altijd pijnstillers volgens de bijsluiter en raadpleeg bij aanhoudende klachten een arts. Bij chronische buikpijn is het belangrijk de onderliggende oorzaak te behandelen in plaats van alleen symptomen te onderdrukken.
Misselijkheid en Braken
Oorzaken van misselijkheid
Misselijkheid kan verschillende oorzaken hebben, variërend van voedselintoxicatie en maagirritatie tot bijwerkingen van medicijnen en hormonale veranderingen. Stress, bewegingsziekte en bepaalde geuren kunnen ook misselijkheid veroorzaken. Bij aanhoudende klachten is het belangrijk om de onderliggende oorzaak te identificeren. Zwangerschap, migraine en maag-darminfecties behoren tot de meest voorkomende triggers. Een juiste diagnose helpt bij het kiezen van de meest geschikte behandeling voor verlichting van de symptomen.
Anti-emetica
Anti-emetica zijn medicijnen die specifiek ontwikkeld zijn om misselijkheid en braken tegen te gaan. In Nederlandse apotheken zijn verschillende effectieve opties beschikbaar:
Domperidon: Stimuleert de maagbeweging en vermindert misselijkheid, vaak gebruikt bij maagklachten
Metoclopramide: Werkt zowel centraal als perifeer tegen misselijkheid en bevordert de maaglediging
Dimenhydrinaat: Bijzonder effectief tegen reisziekte en bewegingsmisselijkheid
Deze medicijnen zijn verkrijgbaar op recept en sommige varianten zonder recept, afhankelijk van de sterkte en toepassing.
Gebruik bij reisziekte en zwangerschap
Bij reisziekte zijn dimenhydrinaat en andere antihistaminica vaak de eerste keuze vanwege hun effectiviteit tegen bewegingsmisselijkheid. Voor zwangere vrouwen gelden speciale overwegingen, waarbij veilige opties zoals vitamine B6 en gember vaak worden aanbevolen. Het is essentieel om tijdens de zwangerschap altijd eerst advies te vragen aan een arts of apotheker voordat anti-emetica worden gebruikt, omdat niet alle medicijnen geschikt zijn.
Probiotica en Darmsupporten
Rol van darmflora
De darmflora, ook wel darmmicrobioom genoemd, speelt een cruciale rol in onze algehele gezondheid. Deze complexe gemeenschap van miljarden bacteriën helpt bij de vertering van voedsel, de productie van vitamines en de bescherming tegen schadelijke micro-organismen. Een verstoorde darmflora kan leiden tot spijsverteringsproblemen, verminderde immuniteit en zelfs stemmingswisselingen. Factoren zoals antibioticagebruik, stress en een ongezonde voeding kunnen de balans verstoren, waardoor probiotische ondersteuning nuttig kan zijn.
Probiotische preparaten
Probiotische supplementen bevatten levende, nuttige bacteriën die de natuurlijke darmflora kunnen herstellen en ondersteunen. De belangrijkste stammen die in Nederlandse apotheken verkrijgbaar zijn:
Lactobacillus: Ondersteunt de spijsvertering en kan helpen bij lactose-intolerantie en diarree
Bifidobacterium: Bevordert een gezonde darmwand en kan het immuunsysteem versterken
Saccharomyces boulardii: Een gunstige gist die bijzonder effectief is bij antibiotica-geassocieerde diarree
Deze preparaten zijn beschikbaar in verschillende vormen zoals capsules, poeders en drankjes, elk met specifieke voordelen voor verschillende darmproblemen.
Prebiotica en voedingssupplementen
Prebiotica zijn vezels die als voedsel dienen voor de goede darmbacteriën en hun groei stimuleren. Inuline, oligofructose en andere prebiotische vezels zijn verkrijgbaar als supplement. Daarnaast kunnen voedingssupplementen zoals glutamine, zink en omega-3 vetzuren de darmgezondheid ondersteunen. Deze producten werken synergetisch met probiotica om een optimale darmomgeving te creëren en zijn een waardevolle aanvulling op een gezond dieet.
