Reisziekte is een veelvoorkomende aandoening die optreedt wanneer het evenwichtsorgaan in het binnenoor verward raakt door tegenstrijdige signalen tijdens het reizen. Deze verwarring ontstaat doordat wat je ziet niet overeenkomt met wat je lichaam voelt, waardoor het zenuwstelsel gemengde boodschappen ontvangt.
Het evenwichtsorgaan, gelegen in het binnenoor, registreert beweging en houdt ons normaal gesproken in balans. Tijdens het reizen kunnen de bewegingen van een voertuig ervoor zorgen dat dit systeem ontregeld raakt, vooral wanneer je ogen geen beweging waarnemen terwijl je lichaam wel beweging voelt.
Sommige mensen zijn gevoeliger voor reisziekte dan anderen. Dit hangt samen met individuele verschillen in het evenwichtsorgaan, leeftijd, geslacht en eerdere ervaringen. Vrouwen en kinderen tussen de 2 en 12 jaar ervaren vaker klachten. Symptomen variëren van lichte misselijkheid tot ernstig braken, duizeligheid en algemeen onwelbevinden.
Het herkennen van vroege waarschuwingssignalen van reisziekte is belangrijk om tijdig maatregelen te kunnen nemen. De eerste tekenen zijn vaak subtiel en beginnen geleidelijk, maar kunnen snel verergeren als er geen actie wordt ondernomen.
De allereerste signalen van naderende reisziekte zijn meestal een onbehaaglijk gevoel in de maag, verhoogde speekselproductie en een gevoel van onrust. Je kunt ook merken dat je plotseling warm wordt of begint te gapen, wat vaak voorafgaat aan meer uitgesproken symptomen.
Lichte reisziekte beperkt zich meestal tot misselijkheid en licht ongemak, terwijl ernstige vormen gepaard gaan met hevig braken, extreme duizeligheid en uitputting. Medische hulp is aangeraden bij aanhoudend braken waardoor uitdroging dreigt, bij ernstige hoofdpijn die niet verdwijnt, of wanneer symptomen langer dan 24 uur na de reis aanhouden.
In Nederlandse apotheken zijn verschillende effectieve medicijnen tegen reisziekte verkrijgbaar zonder recept. Deze geneesmiddelen helpen bij het voorkomen en behandelen van misselijkheid, duizeligheid en braken tijdens het reizen.
De meest voorgeschreven medicijnen in Nederland zijn dimenhydrinaat, bekend onder merknamen zoals Dramamine en Travel-Gum. Deze antihistaminica blokkeren signalen naar het evenwichtsorgaan en zijn bijzonder effectief tegen bewegingsziekte. Cinnarizine, verkrijgbaar als Stugeron en Arlevert, werkt op vergelijkbare wijze en wordt vaak geprefereerd vanwege de langere werkingsduur.
Voor ernstige gevallen zijn scopolamine pleisters beschikbaar, die achter het oor worden geplakt en tot drie dagen bescherming bieden. Meclozine preparaten vormen een alternatief met minder bijwerkingen, vooral geschikt voor langere reizen.
De dosering varieert per leeftijdsgroep:
Veelvoorkomende bijwerkingen zijn slaperigheid, droge mond en verminderde alertheid. Vermijd alcohol en autorijden na inname. Raadpleeg altijd een apotheker bij twijfel over geschiktheid of interacties met andere medicijnen.
Naast traditionele medicijnen bieden natuurlijke middelen vaak effectieve verlichting van reisziekte symptomen. Deze alternatieven zijn populair onder reizigers die bijwerkingen willen vermijden.
Gember staat bekend als een van de meest effectieve natuurlijke remedies tegen misselijkheid. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat gember capsules, thee of snoepjes de maag kalmeren en misselijkheid verminderen. De aanbevolen dosering is 250-1000mg gemberextract, 30 minuten voor vertrek.
Essentiële oliën zoals pepermunt en lavendel kunnen worden geïnhaleerd of op polsen aangebracht voor een kalmerend effect. Pepermuntolie werkt specifiek tegen misselijkheid door het zenuwstelsel te beïnvloeden.
Acupressuur polsbandjes stimuleren het P6-punt op de pols en kunnen symptomen verminderen zonder medicatie. Homeopathische preparaten zoals Cocculus en Petroleum worden vaak gebruikt, hoewel wetenschappelijk bewijs beperkt is.
Voedingssupplementen met vitamine B6 kunnen helpen bij misselijkheid. Deze natuurlijke middelen kunnen veilig worden gecombineerd met reguliere medicijnen, maar raadpleeg altijd een zorgverlener bij ernstige symptomen of onzekerheid over interacties.
Een goede voorbereiding is de sleutel tot het voorkomen van reisziekte. Begin enkele dagen voor vertrek met het aanpassen van uw routine en zorg voor voldoende rust. Vermijd zware maaltijden direct voor het reizen en plan uw reis zo dat u niet onder tijdsdruk staat.
De keuze van uw zitplaats kan een groot verschil maken. In de auto kiest u bij voorkeur de voorstoel, in het vliegtuig een plaats boven de vleugels, en op een boot een plaats in het midden van het schip waar de beweging het minst voelbaar is. Vermijd plaatsen waar u achteruit moet zitten.
Eet lichte, goed verteerbare voeding voor en tijdens de reis. Vermijd vette, kruidige of zware maaltijden. Drink voldoende water, maar voorkom alcohol en koolzuurhoudende dranken. Gember in de vorm van thee of koekjes kan helpen bij het voorkomen van misselijkheid.
Ademhalingstechnieken en ontspanningsoefeningen kunnen effectief zijn bij het verminderen van reisziekte. Focus op een vast punt in de verte en vermijd lezen of het gebruik van mobiele apparaten. Zorg voor goede ventilatie en frisse lucht, en neem regelmatig pauzes tijdens lange autorijden.
Uw apotheker kan u uitstekend adviseren over de juiste medicijnkeuze voor reisziekte. Verschillende medicijnen werken voor verschillende mensen, en de apotheker kan rekening houden met uw specifieke situatie en eventuele andere medicijnen die u gebruikt.
Raadpleeg tijdig uw huisarts als u chronische aandoeningen heeft, zwanger bent of borstvoeding geeft. Ook bij ernstige reisziekte in het verleden is medisch advies wenselijk. Kinderen en ouderen hebben soms aangepaste dosering of speciale medicijnen nodig.
Neem altijd voldoende medicijnen mee en bewaar deze op de juiste temperatuur. Let op de houdbaarheid en neem bij internationale reizen een doktersverklaring mee. Sommige reisziektenmedicijnen kunnen wisselwerkingen hebben met andere geneesmiddelen, dus bespreek dit altijd met uw apotheker of arts.
